M-e-e P-e-d

อยากจะเขียนเรื่องโนรา-โนบรา อาจจะช้าสมัยไปนิดแต่คงจะไม่เป็นไร

โนรา - เป็นมหรสพอย่างหนึ่งของชาวใต้ ซึ่งในสมัยรุ่นปู่ย่าตายาย หรือรุ่นพ่อแม่ผม คงเป็นที่ชื่นชอบกันมากพอๆกับหนังตะลุง  สังเกตได้จากจำนวนศิลปินสูงอายุมีจำนวนมาก และเริ่มคลายความนิยมลงเมื่อเกิดการไหลบ่าของวัฒนธรรมจากตะวันตก  ความจริงจะเรียกสิ่งที่ไหลหลั่งเข้ามานี้ว่าวัฒนธรรม เสียทั้งหมดก็คงไม่ถูกต้องนัก เพราะสิ่งละอัน บางอย่างที่เรารับของเขามามันเป็นของที่ไม่เห็นว่าจะ"วัฒนะ"ตรงไหน  พูดง่ายๆคือเป็นของเลว แต่จะไม่ขอยกตัวอย่างเพราะทราบๆกันดีอยู่แล้ว มาพูดเรื่องโนราต่อดีกว่า  ในสมัยโบราณนั้นโนราเป็นการแสดงของผู้ชายล้วนๆ และคงจะมีการรำเพียงอย่างเดียวเรียกว่า รำแม่บทโนรา ต่อมาในสมัยหลังอีก อาจจะประมาณห้าสิบหรือหกสิบปีก่อน นายโนราเติม(คนชื่อเติมที่แสดงโนรา) จึงริเริ่มมีการร้องเป็นกลอนโนรา และก็นิยมร้องกันเรื่อยมา จนถึงยุคปัจจุบัน    โนรามีการละเล่น ทั้งร้อง รำ แสดงเรื่อง และการทำบท ซึ่งผมชอบดูมาก เพราะเป็นการโชว์ศิลปะและปฏิภาณของนายโนราในการร้องและรำออกท่าทางไปพร้อมๆกัน เมื่อสมัยเด็กนั้นผมชอบดูโนรามาก  ถ้ารู้ว่าที่ไหนมีการเล่น  ก็จะต้องไปดูให้ได้  ยายต้องคอยห้ามไม่อยากให้ไปเพราะโนราจะเล่นตอนกลางคืน  แต่ผมก็จะขอไปกับป้า เพราะป้าก็ชอบดูเหมือนกัน  ตกลงป้าจึงต้องกอดแคระหลาน (หลานขี่หลังป้า) ไปด้วยกันสองคน เดินกันไปตามทางแสงสลัวๆในคืนเดือนเพ็ญ  หรือจุดคบไฟด้วยทางมะพร้าวในคืนเดือนมืด บางครั้งก็เดินลุยน้ำทะเลไปตามชายฝั่ง ยิ่งเข้าไปใกล้ได้ยินเสียงกลองเสียงตะโพนแล้วยิ่งตื่นเต้นเร้าใจ

โนบรา-อันนี้ไม่เกี่ยวกับศิลปะการแสดงแต่เป็นลักษณะการแต่งกายของวัยรุ่นสาวๆสมัยใหม่  และเป็นมหรสพชั้นดีของสิงห์หนุ่มและสิงห์เฒ่าทั้งหลาย เรียกว่าเห็นที่ไหนเป็นต้องจ้องดูกันจนเหลียวหลังบางครั้งขับรถแทบจะชนท้ายคันหน้าเพราะความตกตะลึงพรึงเพริด บอกตรงๆว่าผมก็ชอบดูเหมือนกัน ก็เขาแต่งมาให้ดูถ้าไม่ฉลองศรัทธาเขาบ้างก็จะเป็นการเสียน้ำใจ  เดี๋ยวน้อยใจไม่มีใครสน อาจจะกลับบ้านไปซดยาฆ่าแมลงสาบ  บาปก็จะตกแก่เราผู้ไม่ให้ความร่วมมือ.....ซี๊ด....ฮา

มีเพลงของคุณบิว-กัลยาณี  ชื่อเพลง โนรา-โนบรา ซึ่งทุกคนรู้จักกันดีอยู่แล้ว เปรียบเปรย สองสิ่งนี้ไว้  ทั้งๆที่เป็นคนละเรื่องเดียวกันแต่ก็ร้องได้น่าฟัง  โดยเฉพาะท่อนสุดท้ายที่เธอร้องว่า "เสียแรงที่ไว้ใจ" นั้นทิ้งหางเสียงได้อย่างน่าฟัง

แล้วพี่มาลืม พี่มาลืมโนรา พอเจอะสาวโนบรา สาวโนราเลยจ๋อย    อยู่ดงสายเดี่ยว เกาะเกี่ยว เอวลอย ทิ้งให้คนคอยนั่งใจลอยน้ำตาคลอ

น้องเจ็บหัวใจ เจ็บหัวใจอย่างแรง เมื่อพี่มาเปลี่ยนแปลง เสียแรงที่ไว้ใจ    ยิ่งคิดยิ่งเศร้านั่งกอดเข่าเดียวดาย  สาวโนราปักษ์ใต้ต้องพ่ายสาวโนบรา

ความจริงตัวละครในเนื้อเพลงไม่ได้เป็นนางโนรา หรือนางสาวโนรา แต่คำว่าโนราในที่นี้ หมายถึงหญิงสาวชาวใต้ซึ่งกำลังจะถูกคนรักหนุ่มบ้านเดียวกันทอดทิ้ง ด้วยไปหลงเสน่ห์สาวเมืองกรุงผู้พิศมัยการแต่งกายแบบโนบรา  มันก็น่าอยู่หรอกที่จะเปลี่ยนใจ เป็นผมก็อาจจะอดใจไม่อยู่เหมือนกัน เสียดายนิดหนึ่งที่เพลงไม่ได้เล่าต่อว่าหลังจากนั้น เกิดอะไรขึ้นกับสาวโนรา บางทีเธออาจจะเปลี่ยนทัศนคติในการแต่งกาย มาเลียนแบบสาวชาวกรุงบ้างก็เป็นได้

คำที่น่าสนใจอีกคำหนึ่งในเพลงนี้คือ  "หนุ่มเมืองสะตอ" ซึ่งคู่กับ  "สาวโนรา"    ในยุคสมัยหนึ่ง ท่านสอสอที่มาจากทางภาคใต้บางท่านหรืออาจจะหลายท่าน ถูกเรียกขานโดยใช้คำว่า "ไอ้สะตอ"  เป็นที่ฮือฮา จนนายหนังตะลุงท่านหนึ่งนำมาใช้เป็นมุขให้ตัวตลกแสดงเรียกเสียงหัวเราะจากผู้ชมได้พอสมควร  เมื่อพิจารณาแล้วคำนี้อาจมีความหมายในเชิงดูหมิ่นดูแคลนเช่นเดียวกับการเรียกคนที่มาจากทางภาคอีสานว่า เสี่ยว  แต่ปัจจุบันนี้ ใครถูกเรียกว่า ไอ้สะตอ ก็คงไม่กระไรนัก  ด้วยว่า ลูกสะตอ ในปัจจุบัน เป็นของดี และมีราคาแพงจนบางครั้งแทบจะกลืนไม่ลงเพราะความเสียดายเงิน

พูดถึงความใจง่ายของหนุ่มเมืองสะตอ  แล้วก็มาพูดถึงความชอบของสาวบ้านนอกชาวปากใต้ในอดีตกันบ้าง

คุณรุ่งตะวัน  ขวัญกระบี่ อดีตนักร้องผู้โด่งดังชาวใต้ เคยร้องเพลงนี้ไว้ บรรยายถึงสิ่งหนึ่งซึ่งกำลังคืบคลานเข้าไปแทรกในวิถีชีวิตชนบทของชาวปากใต้เมื่อหลายสิบปีก่อน อันเป็นผลจากการที่รัฐบาลโหมพัฒนาบ้านเมือง สร้างถนนหนทาง กันเป็นการใหญ่ ตามแผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

เนื้อเพลงว่าอย่างนี้ครับ......

วังวังไว้หีดนะเหวอ รถแทรคเตอร์มันมาบ้านเรา มันมาขุดดินข้างเขา สาวบ้านเราชอบรถไถดิน

วังวังไว้หีดนะบ่าว  สาวสาวบ้านเราจะตามผัว ผมเองก็นั่งปวดหัว แฟนของตัวกลัวจะตามเขาไป


หนุ่มสะตอชอบสาวโนบรา  แต่สาวโนราชอบคนขับแทรคเตอร์

???????


บันทึกแนบท้าย ความหมายของคำภาษาปากใต้ในที่นี้

หลบ -  กลับ  เช่น หลบบ้าน หมายถึงกลับบ้าน
วังวัง  -  ระวัง
หีด    -    เล็กน้อย,  วังวังไว้หีด หมายถึงให้ระวังไว้สักเล็กน้อย ระวังไว้บ้าง
เหวอ  -  คำสร้อย ใช้วางไว้หลังประโยคเป็นการเน้น
รถไถดิน  -  รถแทรคเตอร์
      คำภาษาปากใต้อีกคำที่ไม่ค่อยมีคนใช้แล้วแต่ที่เมืองลาวใช้คำเดียวกันคือ "รถดุด"  ความหมายเดียวกัน (เป็นเรื่องน่าแปลกและน่าค้นคว้าที่คำหลายๆคำในภาษาลาวและภาษาปากใต้ใช้เหมือนกัน แต่ในภาษาไทยกลางไม่มีใช้)

โหม (อ่านควบกล้ำ)  -  หมู่  คำว่าโหมหญิง หมายถึง ผู้หญิง
บ่าว  -  หนุ่ม  ใช้เรียกชายหนุ่มแทนชื่อ
ตามผัว  -  หนีตามกันไป, คันธรรพวิวาห  หรือวิวาห์เหาะ