M-e-e P-e-d

ติดรถตู้เพื่อนที่มุ่งหน้าสู่เกาะช้าง-ตราด แต่ผมลงระหว่างทาง  ระยอง บ้านผม  เท้าแตะพื้นพร้อมรับฝนที่ฉ่ำจากฟ้า ตกไม่หนักแต่ก็พอเป็นการต้อนรับการกลับสู่บ้าน อีกครั้งหนึ่ง

ทำไมฝนจึงตก??  ด้วยปัจจัยที่สอดคล้องกัน เมฆก่อตัวหนา อากาศเย็นตัวลง เกิดการกลั่นตัวของหยดน้ำ?  หรือว่าแท้จริงแล้ว  เพราะต้นไม้ต้องการฝน ฝนจึงตก? นี่เป็นปรัชญาบทหนึ่ง ในหนังสือ โลกของโซฟี ที่ทำให้ผมมองต่างมุม บางทีวิทยาศาสตร์ตอบคำถามได้ไม่ทั้งหมด!!

เมื่อวานเอาเบ็ดไปวางไว้ ได้ไอ้หลาด มา 2 ตัว ไอ้ดุกตัวนึง , ไอ้หลาดทำใส่ตู้เย็นไว้แล้ว ส่วนไอ้ดุกปล่อยบ่อไป เพราะไม่มีใครเอาไปกิน ผมขี่มอเตอร์ไซค์ไปบ้านยายที่อยู่ในสวน ทันทีที่ผมขึ้นไปนั่งบนชานบ้านยายก็เล่าให้ฟัง  ปลาทุกตัวสำหรับยายเป็น ปลาตัวผู้ เพราะยายเรียกว่า ไอ้ ทุกตัวไป ไอ้หลาด นั้นคือ ปลาสลาด

แล้วยายก็เล่าว่าน้ำท่วม ปลาออกมาจากสระในสวนผลไม้หลายแห่ง  และลงสู่ลำคลอง แอ่งน้ำ ทำให้พรานล่าปลาอย่างผมรู้สึก อยากล่า ขึ้นมา แล้วก็ขี่มอเตอร์ไซค์กลับบ้านไปเอาเบ็ดธงที่เก็บไว้หลังบ้านมา 15 คัน เบ็ดธง เบ็ดแบบเดียวกับตัวละครใน ในลึก ของ จำลอง ฝั่งชลจิตร

สมัยเด็กๆ  บ้านผมนั้นติดจะธรรมะธรรมโมสักหน่อย ใครตกปลา เขาว่าบาป อย่างไรก็ตาม พอกระแสของพิษสะสมจากอาหารจำพวกเนื้อหมูกับมะเร็ง  เชื้อไข้หวัดนกในเนื้อไก่ รวมถึงความแพงอย่างต่อเนื่องของปลาทะเล สมาชิกในบ้านก็ลดการต่อต้านเรื่องบาปกรรมลง  อีกทั้งก็เป็นผมเองที่บอกพวกเขาว่า ปลานี่แหละอาหารที่ปลอดภัยกว่าเนื้ออื่น ถ้าปลานั้นเป็นปลาสด ถ้าไปตลาด พบปลาสดผมซื้อมาใส่ตู้เย็นไว้เสมอ กระแสรักสุขภาพของครอบครัว ทำให้พวกเขาเห็นคล้อยตาม..  แต่ลึกๆแล้ว ความที่เป็นคนที่พุทธ บางทีมันก็ให้รู้สึกว่า บาปบ้างเหมือนกัน .. บางทีนะครับ แต่กลไกความคิดอันซับซ้อนและการอ้างเหตุผลทั้งปวง ผมก็ทำให้การตกปลาของผมมันถูกต้องในความรู้สึกของผมได้บ้างนั่นแหละ แต่คิดๆอีกที วัฒนธรรมพุทธมีอิทธิพลต่อผมไม่มากก็น้อย ผมเชื่อว่า มันเป็นตัวกำหนดให้เราสำนึกเบื้องต้นเลยว่า ถูกหรือผิด

ปลาดุกที่ตลาดกิโลกรัมละ 30 - 40 บาท แล้วผมจะออกไปธงเบ็ดให้เหนื่อยทำไม แถมยังประกันไม่ได้ด้วยว่า จะได้ตัวหรือเปล่า ก็พูดยาก มันอาจจะเป็นกิเลสหรือสัญชาติญาณในล่าที่ยังติดตัวในยีนของสปีชีส์ Homo Sapien โดยเฉพาะเพศผู้ก็ได้ ทำให้เกิดแรงขับ ผลของแรงขับนั้นแตกต่างกันไปตามสภาวะการณ์   ผมขุดไส้เดือน และออกไปวางเบ็ด หลังจากสำรวจพื้นที่แล้ว พบว่า น่าจะวางได้ไม่เกิน 10 คัน เพราะริมตลิ่ง เป็นหญ้ารก ส่วนกลางสระนั้นลึกมาก ถ้าต้องการวางมากกว่านั้น ผมต้องว่ายน้ำข้ามไปอีกฝั่งหนึ่งของตลิ่ง หลังจากลองว่ายดู 1 รอบแล้ว ผมก็ตกลงใจเลือกแค่ฝั่งเดียว

ระหว่างวางเบ็ด ฝนตกลงมาอย่างหนาเม็ด ผมหลบเข้าพุ่มไม้  มองสายฝนเป็นม่านสีเทา เหมือนกั้นตัวเองไว้ในโลกแคบๆ หนาว ชื้น แฉะ รอบตัวมีแต่หยดน้ำ กระนั้นก็ยังเป็นบรรยากาศที่ผมคุ้นเคยอย่างยิ่ง ทำให้นึกถึงสมัยเด็กๆ นี่กระมัง ที่เรียกให้ผมออกไปใช้ชีวิตกลางแจ้งเสมอๆ เมื่อมีโอกาส

ปีหนึ่งๆ ผมมีโอกาสธงเบ็ดได้ 1 หรือ 2 ครั้งเท่านั้น เพราะ อยู่กรุงเทพฯ การแบกคันเบ็ดธงขึ้นรถเมล์ โดยไม่มีถุงอะไรห่อหุ้ม บางทีรู้สึกแคร์สายตาคนมอง เป็นความรู้สึกคนละอย่างกับเวลาสะพายถุงคันเบ็ดฝรั่งอย่างชัดเจน มันดูล้าสมัย ดูเป็นไอ้บ้านนอกอย่างยิ่ง ดังนั้นผมจึงเก็บอาวุธชิ้นนี้ไว้ต่างจังหวัด  และดูแลรักษาไว้เผื่อใช้งาน

ก็เหมือนชาวนาในท้องนา เวลาฝนตก ผมชอบสัมผัสเม็ดฝนด้วยผิวเนื้อมากกว่า แต่ครั้งนี้ผมเหลือแต่ชั้นในตัวเดียว เมื่อบุกลงไปในสระ ผ่านพุ่มไม้สองสามรอบ ผมได้รับรอยขีดข่วนจากคมหญ้าตอบแทน ข้อพับ ต้นขา แผ่นหลัง รอยเดียวกับรอยเล็บ แต่แสบมากกว่า  ถ้าผมได้ปลาดุกสัก 5 ตัว (ประมาณ 2 กิโลกรัม) ก็ยังไม่รู้ว่ามันจะคุ้มกันหรือเปล่า

ห้าโมงเย็น ผมเดินไปกู้เบ็ดครั้งแรก ไม่มีปลาสักตัวเดียวติดเบ็ด  สงสัยว่าปลายังไม่ขึ้นมาหากินริมตลิ่ง ฟ้าขมุกขมัว อับแสงตะวัน  ผมนึกถึงแบตเตอรี่โคมไฟสำหรับการกู้เบ็ดกลางคืน โลกของกลางคืนนั้นแตกต่างจากกลางวันอย่างยิ่ง เสี่ยงภัยมากกว่า ลำบากมากกว่า ดังนั้น เวลากลางคืน ธรรมชาติจึงกำหนดให้เป็นเวลาหลับใหลของผู้คน

นั่นสิ แล้วมันจะคุ้มกันหรือ เสียเวลาหรือเปล่า หรือจะกำเงินสัก 60 บาทไปซื้อปลาดุก พรุ่งนี้เช้าดี?

ขี่มอเตอร์ไซค์กลับเข้าผ่าน ปากซอยทางเข้าบ้าน มีโต๊ะสนุ๊กเกอร์ 4 -5 โต๊ะ คนเต็มทุกโต๊ะ อากาศดีๆอย่างนี้ ผู้ชายหลายคน แทนการจับเจ่าที่บ้าน พวกเขาออกมาหาความสำราญกับการเดินวนรอบโต๊ะ และการกะระยะ มุม เล่นกลกับเรขาคณิตและกฎโมเมนตัม

กินข้าวเย็นเสร็จ ผมจับมอเตอร์ไซค์ พร้อมทั้งแบตเตอรี่โคมไฟ และไส้เดือนออกนอกบ้านอีกครั้ง ฝันถึงปลาดุกขนาดงามๆ สัก 2 ตัว ก็นับว่าโชคดีแล้ว ..  อายุขนาดผม ก็ยังไม่วายนึกถึงความฝัน ก็ยังไม่วายตั้งความหวัง หวัง แต่ไม่ คาด ไม่ได้กำหนดว่า ต้องเป็นไปตามนั้น

ฝนตกหนักแต่ตอนกลางวัน ทำให้น้ำเอ่อขึ้นสูงกว่าปกติ คันเบ็ดหลายคันจมลึกลงไปในน้ำ ผมภาวนาให้สัก 1 หรือ 2 คัน จมลึกลงไปเพราะถูกปลาใหญ่ที่ติดเบ็ดอยู่ดึง  ผมนับไปเรื่อย จาก 1 ถึง 5 ผลลัพธ์ยังเป็น 0 เหลือความหวังไม่มากนัก จนกระทั่งครบสิบคัน ก็ยังเป็น 0 เหมือนเดิม ผมตรวจเหยื่อและตัดสินใจกลับบ้าน ไม่สนใจกู้เบ็ดเป็นรอบที่ 2

บางครั้ง แม้ว่าคนเราจะรู้อยู่แล้วว่า โอกาสนั้นน้อยยิ่งหนัก แต่ก็ยังไม่วายอุตสาห์ พกพาความมั่นใจออกเสี่ยงโชค ดูอย่างผมสิ ออกมาตั้งแต่บ่าย เปียก หนาว สั่น จนกระทั่งสี่ทุ่มแล้ว ไม่ได้ผลลัพธ์ หรือถ้าย้อนเวลาได้ ผมควรไปทำอย่างอื่น และพรุ่งนี้เช้าค่อยไปหาซื้อปลาที่ตลาดดี??

ฝนหยุดตกแล้ว และผมไม่สนใจว่าดาวบนท้องฟ้าจะส่องแสงหรือไม่ ผมขี่มอเตอร์ไซค์เข้าตลาด ขนาดร้านคาราโอเกะที่ตั้งเป็นแนวในห้องแถวฟากหนึ่ง น้ำยังท่วม ไม่มี "ผู้ชาย" มาตามล่าอะไรแถวนี้เลย  ผมขี่รถวนสักพัก ไม่มีอะไรน่าสนใจ แล้วจึงกลับเข้าบ้าน ที่ปากซอยโต๊ะสนุก 4-5 โต๊ะ ยังเต็มไปด้วยผู้คน โดยเฉพาะผู้ชาย ที่ล่านับแต้มกับเกมการกะระยะ แรงกระทำ และการเล็งเป้าหมาย หรือพวกเขาก็กำลัง "ล่า" กันอยู่เหมือนกัน

อาบน้ำเสร็จ และคาดว่าพรุ่งนี้ต้องตื่นสายกว่าแม่แน่ๆ ผมจึงบอกแม่ว่า พรุ่งนี้ถ้าไปตลาดสด มีปลาช่อน ปลาดุก ปลาหมอไทย  ที่ชาวบ้านเขาเอามาขายในตลาดสด ให้ซื้อมาด้วย และถ้าแม่ค้าเขาทำให้ด้วย ก็ให้ทำมาให้เรียบร้อยเลย  ผมไม่อยากเป็นภาระ

บางที ระหว่างการออกไปธงเบ็ด การได้ปลา (หรือไม่ได้ปลา) มันมีสาระอะไรซ่อนอยู่ในนั้น มันเป็นชีวิต เป็นวิถี..  อืมม  บางทีก็เป็นเพียงแค่การปลอบใจตัวเองให้ดีขึ้นของผมไปเท่านั้นเอง ให้รู้สึกว่าตัวเองผิดหวังน้อยลง ให้รู้สึกว่าไม่มีอะไรสูญเสีย??

ตื่นสาย แม่กลับจากตลาดเรียบร้อย ไม่ได้ปลามาด้วย แม่บอกว่า มีแต่ปลากระดี่ ปลาซิว ผมคว้ามอเตอร์ไซค์ออกไปกู้เบ็ด น้ำลดลงแล้ว ผมไม่คาดหวังว่าจะได้ปลา เพียงแค่จะไปเก็บเบ็ดมาไว้ให้เรียบร้อยเท่านั้นเอง แต่ก็ผิดหวังอีก เพราะมีปลาดุกติดมา 2 ตัว  ครั้นพอได้มาแล้ว ผมก็ต้องทำหน้าที่ในการแล่ให้เรียบร้อยอีก  ล้างน้ำเกลือเพื่อดับคาว ก็ยังไม่วายคาว สุดท้ายนำเนื้อใส่ชาม ส่งให้ยาย ซึ่งยายก็เอาล้างด้วยน้ำกระเพรา ซึ่งผมไม่เคยรู้มาก่อนว่ามันช่วยดับกลิ่นคาวได้ดีจริงๆ

แทนที่จะแกงปลากับข้าวสวยร้อนๆ  ญาติผู้พี่ผู้น้องซื้อขนมจีนเจ้าประจำมาให้อร่อยลิ้น ส่วนปลานั้น ผมออกปากว่า ทำไปทำบุญก็แล้วกัน เพราะพรุ่งนี้ (จันทร์ 26 )เป็นวันพระ ทอดเสียให้กรอบ แล้วเอาผัดกับพริกแกงให้หอม ใส่กระชาย หั่นใบมะกรูดเป็นฝอยๆประดับหน้า จะผิดท่าก็ตรงจังหวะทอดปลา นั้น น้ำมันเลอะเต็มบ้าน เพราะใช้กระทะธรรมดา ไม่ปิดฝา น้ำมันปะทุขึ้นเป็นระยะๆ พลิกชิ้นปลาไป หลบน้ำมันไป หลบไม่ทันก็โดนน้ำมันลวกแขน

ก่อนกลับกรุงเทพฯ ยายบอกว่า คราวหน้าถ้าผมกลับไปบ้าน และน้ำในสระยังพอมี ค่อยไปวางเบ็ดใหม่ และไม่แน่ว่า อาจจะโชคดีได้ปลาก็ได้