เพื่อนยาก / ผีเสื้อและดอกไม้
ยอมรับว่ารอบแรกที่ผมอ่าน เพื่อนยาก หนังสือเล่มดังของ จอห์น สไตน์เบ็ก เมื่อราวเกือบ 10 ปีที่ผ่านมา ผมไม่รู้สึกรู้สาอะไรนัก ความสัมพันธ์ของเลนนี่กับจอร์จยังไม่จับใจผมนัก อย่างไรก็ตาม ผมได้อ่านอีกรอบหนึ่งเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา อ่านอย่างช้าๆ พยายามแกะรอยตามความรู้สึกของตัวละคร หลายๆตอน ทำให้ผมน้ำตารื้น แคนดี้ ครุกส์ แม้เป็นเพียงตัวประกอบก็ยังทำให้เรื่องนั้นเต็มไปได้ งานของจอห์น สไตน์เบ็กเป็นงานที่ต้องให้เวลาในการเสพพอควร และว่ากันว่า จะอ่านให้ซาบซึ้ง บางทีเราต้อง "โต" พอก่อน
ผมไม่เคยอ่าน ผีเสื้อและดอกไม้ มาก่อน ทั้งๆที่เป็นหนังสือที่ผมเองเห็นบ่อยมากๆ ห้องสมุดเกือบจะทุกแห่งที่ผมแวะไปเยี่ยมเยียนก็มีหนังสือดังกล่าว กระนั้นก็ตาม ผมไม่เคยแม้แต่จะเปิดอ่าน
จนกระทั่งเมื่อเสาร์ที่ผ่านมา ผมได้ดูหนังเรื่อง ผีเสื้อและดอกไม้ ของ ยุทธนา มุกดาสนิท เป็นการดูในโรงหนัง แม้ว่าจะได้ดูหลังจากที่หนังเรื่องนี้มีอายุครบรอบ 20 ปี พอดี และผมเชื่อว่า ถ้าหากผมดูในตอนที่หนังฉายคราวแรก ผมคงไม่โตพอที่จะซาบซึ้งนัก แต่การดูเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา ผมรู้สึกว่าเป็นหนังที่ทำออกมาได้อย่างเรียกว่า สมบูรณ์แบบด้านเนื้อหา เหตุผล และมุมมองแห่งศิลป์
แต่ว่าจะให้อรรถรสมากหรือน้อย ด้อยหรือดีกว่าหนังสือ นั้นผมไม่ทราบได้ เพราะไม่เคยอ่านหนังสือมาก่อน ซึ่งก็ดีสำหรับผม เพราะว่า ผมจะได้ไม่มีเรื่องราวติดในสมองก่อนงัยครับ
ฉากที่ฮูยันพาน้องสองคนไปนลาซในมัสยิด เพื่อขอพรจากอัลล่าห์ให้พ่อนั้น ทำเอาผมน้ำตาไหลเลยครับ ... และอีกหลายฉากที่ทำให้ผมรู้สึกรู้สาไปกับหนังจริงๆ เชื่อว่าน้อยคนที่ดูหนังเรื่องนี้แล้วไม่ร้องไห้
ไม่น่าเชื่อว่า 20 ปีก่อน ยุทธนา มุกดาสนิท ตีความและเล่าเรื่องหนังได้ยอดเยี่ยมเหลือเกิน ถ้าบอกว่านี่เป็นหนัง Base on novel การแสดงเป็นไปด้วยมาตรฐานเกินกว่าหนังไทย แต่ก็น่าสงสัยเหมือนกัน เพราะคนไทยเราไม่ดูหนังไทย(คุณภาพ) กันมากใช่มั้ย ปัจจุบันนี้ วงการหนังเราก็เลย วนเวียนกับ ตลก ผี และเรื่องใต้สะดือ ขณะที่หนังดีๆ มีกระบวนการสร้างที่มาตรฐาน ผู้กำกับมืออาชีพ กลับทำออกมาแล้วไม่ประสบความสำเร็จ
ดูหนังเรื่องนี้จบแล้ว ผมรู้สึกเห็นด้วยกับฝรั่งคนหนึ่งที่เป็นนักวิจารณ์หนังและกรรมการตัดสินรางวัลออสการ์สมัยหนึ่ง เขาบอกว่า สำหรับเขา หนังที่ดี คือหนังที่ให้ "อะไร" แก่คนดูบ้าง รวมถึงกระตุ้นให้มนุษย์ทำในสิ่งดีและสร้างสรรค์
ผีเสื้อและดอกไม้เป็นหนังแบบนั้นครับ ส่วนเพื่อนยากนั้นเล่า?? กลับบอกผมว่า อะไรที่ทำแล้วดีที่สุดก็ทำไปเถอะ(วะ) อายุขัยคนเราไม่ยืนยาวนักหรอก