มี ก อ ง วั ส ดุ บ น ไ ห ล่ ท า ง
มีกองวัสดุบนไหล่ทาง ๑).
บนระเบียงบ้านชั้นสองเป็นสถานที่ที่ผมมักยืนมองความเป็นไปที่เกิดขึ้นบน
ถนนสายหน้าบ้าน มันเป็นโลกส่วนตัวที่ผมหวงแหนยิ่ง ทุกเช้าในยามที่แดดตะวันออก
ส่องมาต้องบังตา ผมเคยเห็นพี่เทพในชุดเสื้อเชิ้ตแขนยาวรีดเรียบกลีบโง้งผูกไทสี
สด ยิ้มน้อยๆทะนุถนอมให้กับรถยนต์ยุโรปคันหรูสวยสีดำสนิท หลังจากสูญเสียรถ
คันแรกไปในเหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่ครั้งก่อน แกจะเดินวนรอบๆเอามือลูบเบาๆไปตาม
ตัวถัง ก่อนขึ้นนั่งติดเครื่องยนต์ แล้วรถยุโรปราคาแพงก็จะเคลื่อนล้อออกไปอย่างสง่า
งาม อ้อยอิ่งและทระนง นั่นคือภาพพี่เทพก่อนเหตุการณ์วุ่นวายบนถนนที่ผมยังรำลึก
ถึง หาดใหญ่ในเดือนมิถุนายน ๒๕๕๑เงียบเหงาวังเวงจนน่าใจหาย คล้ายๆกับว่าผู้
คนในเมืองได้อันตรธานหายสาบสูญไปอย่างไร้ร่องรอยกว่าครึ่ง ถนนหน้าบ้านที่เคย
พลุกพล่านแออัดด้วยรถยนต์ก็กลับว่างเปล่า มีเพียงลมพัดฝุ่นกระจายทรายฟุ้งตลบ
อบอวลไปทั่วถนน มันลอยตัวขึ้นตามแรงลมหนักเบา ส่วนหนึ่งลอยคว้างหายไป และ
ส่วนหนึ่งก็ทิ้งตัวลงซบพื้นถนนดั่งเดิม ถนนฟากหน้าบ้านมีการขุดวางท่อระบายน้ำ
ขนาดใหญ่ ร่องนั้นกว้าง ๑ เมตรและลึก ๒ เมตรทอดยาวไปตามแนวถนน คนงาน
กำยำทำงานกันอย่างขันแข็งกลางแดดร้อนเปรี้ยง พวกเขาใช้จอบขุดดินที่รถตักไม่ถึง
ออกมา โกยดินออกมาวางตามขอบร่อง เกลี่ยให้ราบเพื่อการวางท่อจะได้ระนาบ
แล้วรถยกท่อน้ำขนาดใหญ่ก็จะระมัดระวังมิให้เกิดความเสียหาย หย่อนท่อลงร่องทีละ
ปล้อง เสียงคนงานโกลาหลมิได้ศัพท์ พวกเขาเหนื่อย การหาความร่าเริงจากงานแสน
หนักจึงเป็นเสียงเพลงที่พวกเขาเปล่งออกมาเบาๆเหมือนคนพึมพำอะไรสักอย่าง
ท่ามกลางความอึกทึกอึงอลนั้นผมจับใจความไม่ได้เลยว่ามันเป็นเพลงอะไร จนเมื่อ
ท่อได้ถูกหย่อนลงมาต่อปล้อง เสียงไชโยโห่ร้องของคนงานก็จะเอิกเกริกเกรียวกราว
ด้วยความยินดี งานเริ่มเสร็จสิ้นไปทีละส่วนแล้ว ฝุ่นที่ฟุ้งว่อนใต้แดดร้อนแรงแผด
เปรี้ยง มันเป็นภาพที่ชวนหดหู่เศร้าหมอง เมื่อระคนไปด้วยเสียงกระหึ่มของเครื่องจักร
และคนงานเข้าไป หาดใหญ่ยิ่งดูเหมือนเมืองที่กำลังเริ่มต้น การเริ่มต้นอันไม่สิ้นสุด
โอ-การเริ่มต้นอันไม่สิ้นสุด!
ผมนั่งเท้าคางมองจากระเบียงบ้านชั้นบน นึกในใจว่าถ้าเกิดฝนตกลงมาสักห่า
ใหญ่ ให้พอถนนเจิ่งน้ำและนองเอ่อในร่องขุด ผมก็จะมีคูเมืองเป็นของส่วนตัวขึ้นมา
ทันที และสมมติให้น้ำในร่องนั้นสะอาดใส ผมอาจจะผุดดำผุดว่ายแก้ร้อน หรือทำเป็น
บ่อเลี้ยงปลาไปเสียเลย เมื่อยามที่อยากจะนั่งผ่อนคลายหรือใช้ความคิด ผมจะได้นั่ง
สวมหมวกตกปลาอ้อยสร้อย จิบเบียร์เย็นๆแล้วจมอยู่กับโลกส่วนตัว จริงๆแล้วผมก็จม
อยู่กับโลกส่วนตัวตลอดมา ประตูบ้านที่เปิดแง้มพอโผล่หน้าออกไปดูโลก ระเบียงชั้น
บนที่ใช้นั่งมองผู้คน มันก็พอเพียงแล้วสำหรับความสงบที่ผมต้องการ แต่บางครั้งไม่
ใช่หรือ บางครั้งเราก็อยากให้ใครต่อใครรับรู้ว่าเราอยู่ในโลกส่วนตัว เราปรารถนาจะ
อยู่กับความคิดตนเองเงียบๆ อยากให้ใครต่อใครได้เห็นว่าเรากำลังสงบและเหงาอยู่
ในโลกใบหนึ่ง ผมเคยถามแย้งตนเองว่านี่ผมต้องการบอกผู้คนว่าเป็นคนโดดเดี่ยว
หรือ? ว่าผมมีลักษณะพิเศษอันแตกต่างจากคนอื่นๆ ผมกำลังดึงดูดความสนใจใช่
ไหม? ไม่สิ ผมถามตัวเองใหม่ว่าผมกำลังเรียกร้องความสนใจอยู่ใช่ไหมต่างหาก มัน
เป็นความคิดที่แย่ ผมยอมรับ การต้องการมีตัวตนมันขัดแย้งอย่างสิ้นเชิงกับโลกส่วน
ตัว ถ้าเช่นนั้นทำไมผมจึงคิดอยากตกปลาในร่องขุดนั้นเล่า? ผมไม่ได้ตอบคำถามนี้
ของตัวเอง แต่คิดว่าถ้ามีต้นไม้ใหญ่ใบดกสักต้นให้นั่งตกปลาก็จะดีไม่ใช่น้อย
ช่วงที่คนงานกำลังพักกินอาหารกลางวันนั้น ผมได้เดินไปพูดคุยกับพวกเขาด้วย
ความอยากรู้ในหลายๆเรื่องของการขุดวางท่อ พวกเขาไม่ได้ขุดวางกลบเพียงถนน
หน้าบ้านผมเท่านั้นหรอก แต่ขุดวางกลบกันไปทั่วทั้งเมือง โฟร์แมนอธิบายว่ามันเป็น
การป้องกันน้ำท่วมที่อาจจะเกิดขึ้นในปลายปี อย่างน้อยก็ป้องกันน้ำท่วมในปีถัดๆไป
หาดใหญ่บ้านผมเป็นเมืองทางน้ำผ่าน ล้อมรอบไปด้วยภูเขาสูงลิ่ว เป็นแอ่งกระทะที่
ลุ่มเป็นก้นบาตรที่ลึก ปีไหนฝนชุกน้ำมาก ก็จะหลากไหลถั่งโถมลงมาจากภูเขา
พร้อมๆกัน จมบ้านจมเมืองเสียหายยับเยินมานักต่อนัก คลองอู่ตะเภาอันเป็นคลอง
ระบายน้ำเพียงสิ่งเดียวที่เมืองมี นับวันก็จะตื้นเขิน โฟร์แมนถอนหายใจเฮือก ยิ้ม
เศร้าๆบอกผมว่ามันตัดต้นไม้กันป่าแทบโกร๋น น้ำโคลนแดงข้นจึงหลั่งไหลลงมา
เหมือนใครเปิดก๊อก อู่ตะเภาที่รองรับน้ำจากคลองสายอื่นจากต้นน้ำบนผาดำนั้นไม่มี
ทางรับมือไหว ภาวะโลกร้อนก็เป็นตัวเร่งให้เกิดเหตุการณ์วิปริต ใครมันจะเชื่อได้ว่า
ปีกลายนั้น น้ำทะเลหนุนขึ้นมาจนจวนเจียนจะถึงหาดใหญ่ เขาหัวเราะขำจนตัวโยน
เมื่อบอกผมว่าโชคดีที่น้ำหนุนนั้นติดไฟแดงตรงถนนลพบุรีราเมศวร์ แล้วเลี้ยวซ้ายไป
ลงที่ตัวเมืองสงขลา
พวกเขากางแผนที่หาดใหญ่บนโต๊ะ มองรายละเอียดแผนผังของเมืองอย่าง
ละเอียดลออ จากนั้นลากเส้นด้วยปากกาสีแดงกำหนดเส้นทางวางท่อขนาดใหญ่ ท่อ
นี้จะรองรับน้ำที่มาจากภูเขาทุกด้าน ส่งให้ไปลงทะเลที่อยู่ไม่ไกลนัก และหากเกิดน้ำ
หนุนขึ้นมาอีกครั้ง พวกเขาก็มีคลองขุดขนาดใหญ่รองรับไว้แล้วก่อนหน้า คลองลึกที่
ขุดรายรอบเมืองนั้นสามารถจุปริมาตรน้ำได้มหาศาล ท่อนี้แหละที่จะส่งน้ำป่าทั้งมวล
ให้ไปลงตามที่ต้องการ พวกเขารับประกันว่าไม่ต้องกังวลเรื่องน้ำท่วมอีกต่อไปแล้ว
เส้นทางท่อระโยงระยางทั่วทั้งเมือง พวกเขาออกแบบเส้นทางอย่างรัดกุม คำนวณ
ความจุของท่อ แรงดันน้ำ วัสดุที่ใช้ ความเป็นไปได้และน่าจะเป็นในการลำเลียงเส้น
ทาง รวมทั้งภาวะเสี่ยงต่างๆที่อาจจะเกิดขึ้นได้ มีการถกเถียงกันใหญ่โตในห้อง
ประชุม มันเป็นโครงการที่คิดกันไว้หลายปีแล้ว เผอิญที่การเมืองในเทศบาลมีความ
เปลี่ยนแปลงบ่อยครั้ง การประมูลมีพิรุธแล้วถูกจับได้ แผนผังถูกกางแล้วพับเก็บไม่รู้
กี่หน จนเมื่อสองปีก่อนนี่เอง เกิดฝนตกห่าใหญ่ในช่วงครึ่งหลังของปี หลังจากที่คลื่น
ร้อนกระหน่ำหาดใหญ่มานาน ท้องฟ้าเกิดสีแดงฉานไปด้วยความแห้งแล้ง เราจึงยินดี
ปรีดายิ่งนักกับฝนหนาเม็ดที่ตกติดต่อกันสามวัน ผมยังได้เดินออกไปตากฝน กาง
แขนแหงนหน้าหัวเราะอย่างเปี่ยมสุข เม็ดฝนขนาดใหญ่ตกพรมลงมาทั่วตัว มันสาด
แต่ละเม็ดเข้าใบหน้าอย่างจัง แม้จะรู้สึกด้านชา แต่ความเย็นฉ่ำของมันก็ทำให้ผมอ้า
ปากรองรับแล้วกลืนลงไป ทุกครั้งที่ฟ้าแลบในยามค่ำ แสงสว่างเพียงพริบตานั้นก็เผย
ภาพเด็กๆที่ยังคงวิ่งเล่นตากฝนอยู่ พวกเขาไม่กลัวเป็นหวัดเอากันซะเลย มองจาก
ระเบียงบ้าน ภูเขาที่ติดกันเป็นเทือกนั้นครึ้มคลุมด้วยก้อนเมฆทะมึน ความหนักของ
มันทำให้ต้องหย่อนช่วงล่างเลียดติดกับภูเขา อีกครั้งที่ฟ้าแลบ ยอดเขาด้านหนึ่งมอง
เห็นฝนโปรยลงมาเป็นม่าน ฟ้าแลบอีกครั้งก็เห็นอีกด้านมีม่านฝน อีกครั้งก็อีกด้าน อีก
ครั้งฝนนั้นก็ไล่เข้ามาเรื่อย ผมชักกังวล วิตกว่าจะเกิดน้ำท่วมใหญ่ ก้มมองดูถนนก็เห็น
น้ำเจิ่งไหลลงคูไม่ทัน หนูวิ่งกันพลุกพล่าน ฟุตบาธหน้าบ้านทุกหลังยั้วเยี้ยไปด้วย
แมลงสาป ข้างฝาระเบียงนั้นผมเห็นมดชักแถวคาบไข่กันเป็นแนว เอะใจอะไร
บางอย่าง ผมจึงโทรศัพท์หาเพื่อนที่บ้านอยู่ริมอู่ตะเภา เขาบอกให้ผมรีบขนของขึ้น
ข้างบนโดยด่วนที่สุด น้ำในคลองเต็มจวนเจียนจะล้นฝั่งอยู่มะรอมมะร่อแล้ว คืนนั้นได้
พูดคุยกับพี่เทพ แกโผล่หน้ามาดูน้ำบนถนนจากทางระเบียง หน้าตาเลิ่กลั่กตื่นกลัว
ครั้นเห็นผมยืนจ้องอยู่แกก็ถามว่าน้ำจะท่วมไหม? ผมชี้ไปที่แถวมด ตอบแกเบาๆว่า
น่าจะ
พี่เทพยังคงหล่อเฟี้ยว ชุดนอนกลีบโง้งพรมน้ำหอมจนผมได้กลิ่น จากการคุย
กันคืนนั้นผมจึงได้รู้ว่าแกเป็นตัวแทนประกันชีวิต หลังจากหย่ากับเมียเมื่อหลายปี
ก่อน แกก็ไม่เคยคิดที่จะหาผู้หญิงคนไหนมาอยู่ร่วมด้วย ความว่าแกกลัวและเข็ดเสีย
แล้ว รายละเอียดอย่างไรนั้นผมไม่ได้ถาม ครั้นขยับปากจะถามว่ารู้สึกอย่างไรกับฝนที่
ตกติดต่อกันสามวันนี้ เราก็ได้ยินเสียงเอะอะโวยวายมาจากข้างล่าง พี่เทพหันขวับไป
ดู ดวงตาตื่นโตจดจ้อง หูผึ่งหาสัญญาณเสียงที่สับสนวุ่นวายจับใจความไม่ได้ ด้วย
แสงไฟจากเสาริมถนนเราก็เห็นน้ำที่เจิ่งถนนเริ่มมีสีแดง น้ำป่าชัดๆ! แล้วเราก็เผ่นออก
จากระเบียงไปอย่างรวดเร็วทันที ผมโชคดีหน่อยที่ในบ้านไม่มีอะไรให้ต้องกังวล แค่
เดินลุยน้ำครึ่งแข้งเก็บข้าวของนิดๆหน่อยๆ ชะโงกดูเพื่อนบ้านแต่ละหลังที่กำลัง
อลหม่าน แล้วไฟฟ้าก็ดับพรึบลง น้ำเริ่มเอ่อขึ้นมาถึงเอวอย่างรวดเร็ว ได้ยินเสียงพี่
เทพโวยวาย ความว่ายังเก็บข้าวของได้ไม่หมดเลย มันจะรีบท่วมไปถึงไหนกัน นึก
อะไรขึ้นได้ผมก็เดินลุยน้ำไปที่ประตูบ้าน ตะโกนบอกพี่เทพว่าแกลืมเอารถไปเก็บไว้
ในที่สูง เสียงฝนที่ยังกระหน่ำไม่ลืมหูลืมตากลบเสียงผมมิด เห็นหลังคารถพี่เทพลอย
ตุ๊บป่องๆเพยิบน้ำอยู่ ได้ยินเสียงพี่เทพแว่วๆว่า ชิบหาย ชิบหายแล้วกู แล้วรถญี่ปุ่น
คันแรกของพี่เทพ ก็ลอยตามแรงน้ำที่โถมกรากเชี่ยวนั้นลับหายไป ผมรีบลอย
คอกลับขึ้นระเบียงชั้นบน เมื่อเห็นฝูงหนูเกาะเป็นกลุ่มผ่านมาทางหน้าบ้าน
เมื่อน้ำลด กองขี้โคลนเศษขยะและซากสัตว์ต่างๆบนถนนถูกกวาดล้าง แต่ละ
บ้านทำความสะอาดกันอย่างใหญ่โต คราบโคลนตามฝาที่สูงถึงสามเมตรนั้นยังคงทิ้ง
คราบรอยเปื้อน ความเสียหายสุดประมาณได้ มีข่าวคนสาบสูญหายไปกับน้ำมากมาย
มีข่าวนักท่องเที่ยวชาวมาเลเซียตายหมู่ใต้ถุนที่จอดรถของโรงแรมใหญ่ มีคนเล่าให้
ฟังว่าหญิงสาวคนหนึ่งหนีน้ำขึ้นบนหลังคา ในคืนที่น่าสะพรึงกลัวนั้น กลับมีคนร้าย
ลอยคำไปขืนใจเธอ หญิงสาวอีกคนหนีขึ้นหลังคาเช่นกัน แต่เธออยู่กึ่งกลางระหว่าง
หนูกับงูเห่าตัวหนึ่ง เธอตัดสินใจไม่ถูกว่าจะทำอย่างไรดี จึงกระโดดน้ำหนีไปหาที่พึ่ง
ข้างหน้า และข่าวว่าเธอจมหายอยู่ใต้สายน้ำเชี่ยวกรากอันหนาวเย็นนั้น
โครงการขุดวางท่อจึงก่อกำเนิดมาอย่างเร่งด่วน ไม่มีใครสนใจที่จะทักท้วงแต่
อย่างใดแล้ว ขอเพียงให้มีหลักประกันว่าเราจะไม่โดนน้ำท่วมจมเมืองเช่นที่ผ่านมาก็
พอ ฟากหนึ่งของถนนถูกขึงเส้นเป็นเขตห้ามเข้า ช่างสำรวจตั้งกล้องส่องอย่างเอาจริง
เอาจัง ถนนหน้าบ้านผมมีกระถางต้นไม้วางอยู่รายเรียงริมทางติดฟุตบาธ ขวามือนั้น
เป็นต้นมะยมขนาดใหญ่ในกระถางใบโต รวมกลุ่มกับกระถางเล็กกระถางน้อยหลาก
หลายพันธุ์ไม้ ซ้ายมือเป็นภัตตาคารหรู ปลูกต้นมะยมและขนุนไว้ในกระถางเพื่อเป็น
สิริมงคล แนวส่องของช่างสำรวจพาดทับกระถางต้นไม้เหล่านี้อย่างช่วยไม่ได้ พวก
เขาช่วยกันเลื่อนกระถางออกให้พ้นแนวเส้น แต่มะยมและขนุนของภัตตาคารนั้นใหญ่
โตเกินแรงคนจะเคลื่อนขยับ พวกเขาลังเลครู่หนึ่ง ก่อนจะตัดสินใจทำอย่างไรนั้น เจ้า
ของภัตตาคารก็เดินมาเท้าสะเอวด่าอยู่เอ็ดอึง แกกำชับเด็ดขาดว่าห้ามเคลื่อนขยับ
แม้สักเล็กน้อย กระถางได้ถูกวางไว้ในตำแหน่งที่ซินแสคำนวณฮวงจุ๊ยเอาไว้ดีแล้ว
ผมเห็นการถกเถียงกันนั้นรุนแรง ช่างสำรวจบอกว่าเขาทำตามหน้าที่ แม้เขาจะไม่
เคลื่อนขยับกระถาง แต่ช่างชุดอื่นก็ต้องเคลื่อนออกให้พ้นแนวเส้นอยู่ดี กระถางมะยม
และขนุนนั้นเป็นมงคล เขารู้ แต่มันอยู่ผิดที่ผิดทาง และถนนก็ไม่ใช่สวนส่วนตัวของ
ใครคนใดคนหนึ่ง บทสรุปก็คือทางภัตตาคารจำต้องให้พวกเขาเคลื่อนย้ายกระถาง
ออกพ้นแนวเส้นโดยดี แต่ดวงตาที่ยืนมองอยู่นั้นลุกแดงราวกับเปลวเพลิง
เสียงเครื่องกรีดผิวยางมะตอยเริ่มส่งเสียง มันบาดไปทั่วถนนอย่างกราดเกรี้ยว
ทะลุเยื่อบุแก้วหูไปถึงทรวงอก กรีดถนนออกเป็นรอยผ่าสองเส้นในความกว้าง ๑
เมตร เสียงอันสั่นประสาททำให้เกย์หนุ่มบ้านตรงข้ามเดินกระฟัดกระเฟียดออกมา
นัยน์ตาขุ่นเคืองผมเผ้ายุ่งเหยิง เขาตะคอกถามอะไรบางอย่างกับคนงานอย่าง
โมโห คนงานทำหน้าเหรอหราจับต้นชนปลายไม่ถูก พวกเขาจึงไม่สนใจที่จะต่อปาก
ต่อคำด้วย ยังคงกรีดผิวยางมะตอยง่วนอยู่ตามเดิม ผมเห็นเกย์หนุ่มรูปหล่อคนนั้น
แสดงอาการหงุดหงิด ยิ่งเขาเห็นผมยืนยิ้มกริ่มมองเช่นนั้น เขาแทบจะคลั่งเอาเสียให้
ได้ จะไม่ให้ผมยิ้มได้อย่างไรล่ะ? ในเมื่อเส้นเหลืองกลางถนนมันก็แบ่งฟากชัดเจน
แล้ว คนงานกำลังกรีดตัดขุดเจาะในฟากตรงข้ามบ้านเขา คนที่ควรโวยวายน่าจะเป็น
ผมมากกว่า มันเป็นเรื่องที่ช่วยไม่ได้ที่เขานอนไม่เป็นเวล่ำเวลาเหมือนชาวบ้าน ที่
สำคัญก็คือโครงการนี้มันจะช่วยให้เมืองของเราปลอดภัยจากกระแสน้ำหลาก คนเรา
ควรที่จะเสียสละอะไรเล็กๆน้อยๆเพื่อคนส่วนใหญ่ไม่ใช่หรือ? ในละแวกนี้ผมไม่เป็น
ห่วงใครเท่ากับยายบ้านฝั่งเดียวกับผม แกอยู่ตัวคนเดียวในบ้านไม้โบราณชั้นเดียว
น้ำท่วมครั้งก่อนถ้าไม่มีใครคนหนึ่งว่ายไปพาแกขึ้นตึกอีกหลัง แกคงจมอยู่ใต้สายน้ำ
อันแดงเถือกนั้นอย่างเดียวดายเป็นแน่แท้
Relate topics
- บทสัมภาษณ์จากมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งของมาเลเซีย
- บทวิจาร์ณโลกในดวงตาข้าพเจ้า โดย สุภาพ พิมพ์ชน
- บทสัมภาษณ์ต่อปัญหาภาคใต้
- การสร้างสรรค์วรรณกรรมในภาวะวิกฤติสังคมไทย: บทวิเคราะห์กรณีศึกษาจากการปฏิวัติอุตสาหกรรมในอังกฤษ,บ้านทรายทองและปีศาจ
- สุดดิน เพลงปลุกใจที่ยังอยู่ในความทรงจำ
- บทสัมภาษณ์ใน วารสารโรงเรียนนางรองพิทยาคม
- บทสัมภาษณ์ใน ศิลปวัฒนธรรม
- บทวิจาร์โลกในดวงตาข้าพเจ้า โดย ภาคย์ จินตนมัย
- บทสัมภาษณ์ใน the nation.
- บทสัมภาษณ์ในสกุลไทย